به گزارش روابط عمومی خانه فعالین محیط زیست پنجمین جلسه گفتگوهای محیط زیستی، با موضوع چالشهای نگهداری فضای سبز تبریز برگزار شد، در این نشست که به همت خانه فعالین محیط زیست در اتاق بازرگانی برپا شد دوتن از مدیران ادواری سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تبریز به همراه برخی از فعالین و کارشناسان فضای سبز و محیط زیست، عمده دلایل وضعیت نامناسب فضای سبز تبریز را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
تغییر کاربری فضای سبز محوطه ارتش، فاجعه بیولوژیک
آقای جعفر آخوندی از کارشناسان سابق سازمان منابع طبیعی میگوید: تملک محوطه پادگان ارتش از سوی شهرداری، که به نیت الحاق به فضای سبز تبریز انجام شده بود، در پیش چشم هزاران شهروند، مدیر، روزنامه نگار و فعال مدنی به راحتی تخریب و تغییر کاربری داده شد و درختان ارزشمند آن محدوده را از بین بردند در حالی که بخش زیادی از این محدوده را به ساختمان هایی با کاربری های مسکونی خدماتی و کلینیک پزشکی اختصاص دادند، تنها مجموعه ای کوچک در بخش شمال شرقی تقاطع ارتش برای فضای سبز و پارک باقی ماند. این کار عملا یک فاجعه بیولوژیک در حق تبریز بود و کسی هم مطالبه ای در اینخصوص انجام نمیدهد.
این کارشناس منابع طبیعی پیشنهاد میکند با تشکیل کارگروه علمی و تجربی، ضمن ارزیابی اقدامات گذشته، بایستی یک برنامه درازمدت برای فضای سبز تبریز تدوین شود.
فضای سبز تبریز در انحصار یک شرکت تازه تاسیس بدون گرید
حسین کسب دوست از بازنشتگان سازمان پارکها میگوید،؛ سابق بر این حداقل صد شرکت پیمانکار، فضای سبز تبریز را نگهداری میکردند، تقریبا ده شرکت برای هر منطقه، اما از سال گذشته با یک تصمیم، ده ها شرکت پیمانکار دارای گرید را از گردونه پیمانکاری فضای سبز شهر تبریز حذف و تمامی این وظیفه سنگین و تخصصی را به یک شرکت تازه تاسیس بدون گرید تخصصی سپردند. این کارشناس فضای سبز میگوید، شرکت مذکور علاوه بر نداشتن درجه فنی، تجهیزات ابتدایی کاشت و نگهداری فضای سبز را هم ندارد.
هنگامی که پیمانکار، کارفرما و ناظر در یک مجموعه متمرکز میشود، باید انتظار ناکارآمدی و فساد داشت.
برزگر جلالی از مدیران ادوار سازمان پارکها با تایید انتقاد در خصوص این شرکت تازه تاسیس میگوید: شرکت تدبیر اندیش، علی رغم مقاومتها و انتقادهای بدنه کارشناسی شهرداری، با نظر شخصی شهردار و حمایت یکی از اعضای شورا تاسیس و نگهداری کل فضای سبز تبریز را عهده دار شده است.
جلالی می افزاید؛ در بحث نگهداری فضای سبز تبریز، پیمانکار، شرکت تدبیراندیش است که وابسته به شهرداری تبریز می باشد، کارفرما شهرداری و ناظر پیمان هم خود شهرداری تبریز هست. وقتی که پیمانکار، کارفرما و ناظر همگی زیرنظر شهرداری هستند، انتظار ناکارآمدی و فساد گریزناپذیر است.
ایشان پیشنهاد دادند یک نشست اختصاصی برای همین موضوع از سوی خانه فعالین محیط زیست درنظر گرفته شود.
برای تشویق و افزایش مشارکت مردم در احداث و نگهداشت فضای سبز کاری نکرده اییم!
محمد رضایی از کارشناسان سابق شورای شهر، مشکل عدم مشارکت مردم در کاشت و نگهداری فضای سبز حیاط ها را مطرح و به اهمیت ارایه راهکارهای فنی وعملی اشاره میکند، از جمله اقدامات برای حل مساله تامین آب فضای سبز املاک خصوصی، میتوان به پیش بینی سیستم جمع آوری آب باران در این مجتمع ها اشاره کرد تا مردم برای نگهداری فضای سبز از آب تصفیه شده استفاده نکنند.
جابجایی درخت در شهر تبریز مساویست با مرگ تدریجی آنها
احمد رحمانی، مدیرعامل خانه فعالین محیط زیست، ضمن اشاره به وجود مشکلات ساختاری در سیستم های دولتی، میگوید این مشکلات ساختاری در شهرداری تبریز شدیدتر و پیچیده تر است.
این فعال محیط زیست میپرسد؛ انتخاب گونه درختان با چه ساز و کاری انجام می شود؟ مثلا گونه عرعر را چه کسانی به سیستم فضای سبز تبریز معرفی کرده اند؟
رحمانی در ادامه از ناکارآمد بودن روش انتقال درختان انتقاد کرده و میگوید، تاکنون تجربه موفقی از انتقال درختان مشاهده نکردیم و میتوان گفت که با انتفال درختان، آنها را به مرگ تدریجی محکوم میکنیم.
لزوم تغییر نگرش به درختان، هر درخت یک زیستگاه است!
سولماز عظیم زاده، مسئول بخش تنوع زیستی خانه فعالین محیط زیست میگوید: درختان تنها تامین کننده اکسیژن و سایه و زیبایی نیستند، بلکه هر درخت یک زیستگاه است که بستر لازم برای رشد و تولیدمثل انواع حشرات و پرندگان را تامین میکند.
این فعال محیط زیست با تشریح چرخه حیات پرندگان می افزاید؛ هرس سنگین در فصل بهار که زمان زادآوری پرندگان است باعث از بین رفتن لانه های آنها میگردد، با این امر موجب انقطاع در چرخه حیات پرندگان میشویم، جالب است بدانیم اکثر پرندگان تبریز مهاجر هستند که با طی صدها و یا هزاران کیلومتر خود را به این منطقه میرسانند تا اقدام به زادآوری کنند، اما با یک اقدام نسنجیده ما، این همه انرژی طبیعی ازبین میرود.
عضو هیات مدیره خانه فعالین محیط زیست می افزاید: حشرات جایگاه ویژه ای در سفره غذایی پرندگان دارند، همین مساله به طور طبیعی و بدون استفاده از سموم شیمیایی موجب کاهش آفات درختان میشود.
هرجا تانکر آب دیدید ، بدانید آنجا اعتقادی به اهمیت فضای سبز نیست!
حسن زاده با اشاره به تجربیات دوران مدیریتی خود در سازمان پارکها میگوید، عدم هماهنگی بین مناطق شهرداری و سازمان پارکها یکی از دلایل بی برنامگی فضای سبز تبریز است و از این روست که هر منطقه ای که منابع مالی دارد میتواند برای فضای سبز هزینه کند، اما این هزینه ها هم اکثرا برای آسفاالت کاری و جدول گذاری صرف میشود، این فعال محیط زیست میگوید وقتی نگاهمان به فضای سبز فقط درخت و چمن باشد آنموقع ارزش گیاهان خودرو را نخواهیم دانست و از نقش گیاهان خودرو و مراتع در تامین آب سفره های زیرزمینی غفلت کرده و در آینده نزدیک به لحاظ تامین منابع آبی دچار تنشهای کمرشکن خواهیم شد. در سیستم مدیریت فضای سبز واحد تحقیق و توسعه لازم است تا این سازمان را هم به لحاظ علمی هدایت کند هم برای چالشهای موجود و محتمل راهکار ارایه دهد.
ارزش ریالی زمینهای فضاهای سبز برای طمع کاران وسوسه انگیز است
محمدحسین حسن زاده از مدیران ادواری فضای سبز تبریز، ارزشها و کارکردهای مختلف فضای سبز را برشمرده و از تاثیرات مثبت وجود فضای سبز در شهرها میگوید. این کارشناس فضای سبز می افزاید، تبریز، تنها کلانشهر کشور است که فاقد زیرساختهای لازم برای فضای سبز است، از این زیرساختها میتوان به شبکه های تحت فشار و بهره گیری از تکنولوژی های جدید نیز اشاره کرد.
این فعال محیط زیست میگوید، وقتی که حداقل قیمت هر مترمربع زمین در شهر تبریز حدود ده میلیون تومان است، حتما چشم طمع خیل زیادی از افراد حقیقی و حقوقی به این اراضی دوخته شده و سعی در تغییر کاربری آنها خواهند داشت. از اینروست که حدود هزار هکتار از فضای سبز تبریز با تصمیم کمسیون ماده پنج، تغییر کاربری داده شده است.
حسن زاده از عوامل تخریب فضای سبز، نگاه برخی از مسئولین به فضای سبز را که بعنوان سرمایه ای جهت تامین هزینه های جاری مثل حقوق کارگران، برشمرده و می افزاید به همین دلیل بایستی تغییر کاربری فضای سبز به کلی ممنوع شود تا بتوانیم اندک فضای سبز موجود را برای آیندگان به یادگار بگذاریم.
ارتباط منطقی بین گونه ها و محل کاشت آنها دیده نمیشود
سعید اکبرپور، کارشناس ارشد محیط زیست میگوید؛ دلیل هرس های بسیار سنگین درختان که بیشتر به بریدن تاج درختان شبیه است تا هرس، را نمیتوانیم متوجه شویم، همچنین کاشت بعضی از گونه های درختان در مکانهای نامناسب نشان از کاشت بدون برنامه ریزی دارد. بطور مثال کاشت سرو خمره ای در محدوده ۵۰سانتیمتری وسط معابر با چه توجیهی انجام گرفته؟
عدم ثبات حضور مدیران و برخوردهای شخصی و سلیقه ای بلای جان فضای سبز تبریز
مسعود برزگر جلالی با مقایسه مدت زمان تصدی مدیران فضای سبز تبریز با تهران و مشهد ، میگوید؛ اگر همگان از کیفیت فضای سبز تهران و مشهد تعریف میکنند بایستی به دنبال دلایل آن باشیم ، هنگامی که مدیریت فضای سبز تهران چهل سال یکبار عوض میشود، نمیتوان با تبریزی که میانگین عمر تصدی مدیرعامل سازمان پارکها به یک سال هم نمیرسد، مقایسه کرد.
برزگر از عمده دلایل تغییر مدیران را برخوردهای شخصی و سلیقه ای عنوان کرده و از تجربیات دو دوره حضورش در سازمان پارکها میگوید. این که در بحث ثبت ملی شاه گولی چه اتفاقاتی رخ داد و ماجرای پیانوی فلکه دانشگاه که بواسطه دیدگاه یک شخص خاص، هم اعتبار کشور زیر سوال رفت هم موجب تغییر مدیرعامل سازمان سیما و منظر شهرداری تبریز شد.
آماده شنیدن نظرات مسئولین شهرداری هستیم.
مجید رحمانی ، عضو هیات مدیره خانه فعالین محیط زیست در پاسخ به سوال شرکت کنندگان که چرا از مسئولین فعلی شهرداری کسی حضور ندارد، گفت: بنابر تصمیم شورای سیاستگذاری این جلسات، مقرر شد که در نشست اول با حضور فعالین و علاقمندان ، همچنین مدیران ادواری فضای سبز تبریز، ابتدا بدانیم عمده مشکلات و چالشهای فضای سبز تبریز چیست، سپس با انعکاس موارد و دعوت از متولیان فعلی فضای سبز تبریز در جلسات بعدی به نتایج عملی برسیم.
دبیر گفتگوهای محیط زیستی، افزود؛ هدف از طرح این موضوعات کمک به بهبود کیفیت فضای سبز تبریز است و از مسئولین مرتبط ، از شهردار و شورای شهر شهر گرفته تا مدیران فضای سبز، مشتاقانه دعوت میکنیم با حضور در نشستهای بعدی، در مورد سوالات و شبهات مطرح شده، روشنگری نمایند.
