حال خوش دریاچه، توهم یا واقعیت؟

در اولین نشست گفتگوهای محیط زیستی سال جدید مطرح شد:

حال خوش دریاچه، توهم یا واقعیت؟

 

 

در این جلسه از سلسله نشست‌های گفتگوی محیط زیستی که به‌همت خانه فعالان محیط زیست آذربایجان‌شرقی و با حضور فعالان محیط زیست و اساتید دانشگاهی در اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد‌ موضوع دریاچه ارومیه و لزوم واقع نگری بر این بحران محیط زیستی مورد  بحث و بررسی قرار گرفت.

 

به گزارش خانه فعالین محیط زیست به نقل از روابط عمومی اتاق بازرگانی تبریز، مجید رحمانی؛ عضو هیئت مدیره خانه فعالان محیط زیست در این جلسه با اشاره به اخبار و تصاویر منتشر شده از دریاچه ارومیه در روزهای اخیر و خشنودی مردم آذربایجان از احیای نسبی آن، در تشریح وضعیت دریاچه ارومیه گفت: افزایش ۲۶ سانتی‌متری آب دریاچه نسبت به اول سال آبی، یعنی از مهرماه شاید خبر خوبی باشد، اما باید توجه داشت ما اکنون در بهترین شرایط سال آبی هستیم و مقایسه آمار این دوره باید با زمان مشابه سالهای پیشین باشد.

به گفته رحمانی اگر در خوشبینانه ترین شرایط افزایش سطح آب دریاچه سالیانه ۲۵ سانتی‌متر افزایش یابد، (که با روند فعلی اینهم امکان پذیر نیست) رسیدن به سطح اکولوژیک، ۱۶ سال طول خواهد کشید.

 

 

احیای دریاچه ارومیه توهمی بیش نیست

محمد حسین حسن‌زاده؛ فعال محیط زیست استان آذربایجان‌شرقی در این نشست بر توهم بودن وضعیت احیای دریاچه ارومیه تاکید کرد.

وی ضمن بررسی وضعیت بارش‌های اخیر استان و تاثیر آن بر احیای دریاچه گفت: اگر وضعیت بارش‌های استان مطلوب باشد‌، کل برآورد آبی که قابل استفاده، ۵ میلیارد متر مکعب خواهد بود که باید بین حوزه‌های مختلف کشاورزی، صنعت، خدمات، شرب و… تقسیم شود، پس حداکثر آبی که به دریاچه می‌رسد، معادل ۱ میلیارد مترمکعب خواهد بود.

این فعال محیط زیست احیای دریاچه را از طریق بارش های فصلی غیرممکن دانست و گفت: تا زمانی که سیاست‌های مشخص شده جهت احیا اعمال نشود، بارندگی‌ها بی‌اثر خواهد بود، چرا که با بالارفتن دمای منطقه مقدار تبخیر نیز افزایش خواهد یافت.

به گفته وی، آبی که اکنون در دریاچه مشاهده می‌شود خطای دید است و عمق آب در بیشتر قسمت‌های آن بیش از چند سانتی‌متر نیست، این امر به دلیل سطح بلوری دریاچه است.

حسن‌زاده با بیان قوانین مربوط به اخذ مجوز حفر و بهره‌برداری از چاه‌های اطراف دریاچه ارومیه، به معایب و ضررهای ناشی از حفاری‌های غیر مجاز و بیش از حد به این منطقه پرداخت.

وی قدم‌های اصلی در احیای دریاچه ارومیه را به ترتیب اصلاح ساختار فکری مسئولین، تغییر سیستم معیشتی مردم و دخالت مسائل اجتماعی در سیاست‌گذاری‌ها بیان کرد.

 

 

افزایش تبخیر در تابستان

بهروز ساری صراف؛ استاد دانشگاه تبریز در این جلسه با ارائه آمار و تصاویر ماهواره‌ای از دریاچه ارومیه به تحلیل وضعیت موجود پرداخته و نسبت به تبخیردر فصل تابستان ابراز نگرانی کرد.

وی گفت: با بررسی آمار سال‌های گذشته متوجه می‌شویم که در ۳ ماه تابستان، دریاچه ارومیه تقریبا یک میلیارد متر مکعب به‌طور میانگین تبخیر دارد که این عدد چندین برابر ظرفیت سدهای استان است، به‌همین جهت خوشحالی از بابت بالا آمدن آب این دریاچه در فروردین ماه توهمی بیش نیست و باید بعد از تبخیر در شهریور ماه، وضعیت را سنجید.

 

 

علت تاخیر در احیای دریاچه ارومیه چیست؟

سولماز عظیم‌زاده؛ عضو هیئت مدیره خانه فعالان محیط زیست با بیان اینکه عواملی که باعث خشکی دریاچه شده، روشن بوده، سیاست‌های احیا مشخص و بودجه نیز توسط دولت اختصاص پیدا کرده است، عدم احیای کامل این دریاچه را یک سوال بی‌جواب عنوان کرد.

 

 

سرنوشت آب‌های رها شده به سمت دریاچه ارومیه!

سعید اکبرپور؛ دانش‌آموخته رشته محیط زیست، با تاکید بر اعتبار آمارهای رسمی اعلام شده، به تفاوت اعداد و ارقام سازمان هواشناسی و وزارت نیرو اشاره کرد.

به گفته وی اکنون آب دریاچه ارومیه در حدود ۲ میلیارد متر مکعب است که در سال‌های گذشته این عدد ۵ میلیارد متر مکعب بود.

این فعال محیط زیست یکی از دغدغه‌های موجود را میزان آب رها شده مطرح کرد و افزود: میزان آب رها شده لزوما با ورودی دریاچه یکسان نیست، چرا که در مسیر برداشت‌هایی از این آب‌ها صورت می‌گیرد، به همین جهت باید از دستگاه هیدرومتریک برای محاسبه میزان نهایی آب ورودی استفاده شود.

 

 

نقش رسانه‌ها در احیای دریاچه ارومیه

احمد رحمانی؛ عضو هیئت مدیره خانه فعالان محیط زیست، سواد و هوشیاری اهالی رسانه در احیای دریاچه ارومیه و اخبار انتشاری را از موارد مهم در این زمینه دانست و گفت: اهالی رسانه باید از آمار و ارقام معتبر اطلاع داشته و از اخبار گمراه کننده و توهم‌زا دوری کنند؛ چرا که وضعیت دریاچه ارومیه در واقعیت چندان خوب نیست.

وی با بررسی ارقام سال‌های گذشته افزود: میزان آب این دریاچه قبلا ۳۲ میلیارد متر مکعب بود، به همین جهت داشتن تنها ۲ میلیارد مترمکعب آب، اکنون جای نگرانی دارد.

این فعال محیط زیست، جهت اصلاح وضعیت اولویت را به اصلاحات اساسی در بخش کشاورزی، مباحث مربوط به حق‌آبه تخصیص داده و در مراحل بعدی مسائلی چون حل مشکلات فاضلاب و مقابله با حفر چاه‌های غیر مجاز و مشخص کردن ظرفیت چاه‌های مجاز بیان کرد.

 

 

علل خشک‌شدن دریاچه ارومیه

بابک باسمنجی؛ فعال محیط زیست در پایان این نشست ضمن بررسی اخبار روزهای اخیر، به‌بررسی آمار مربوط به بارندگی استان پرداخت و گفت: اندازه‌گیری سطح آب دریاچه و سدها در ماه‌های پر آب و پر بارندگی نه‌تنها منطقی به‌نظر نمی‌رسد، بلکه گمراه کننده نیز است.

وی الگوی کشت نامناسب، اجرای نادرست پروژه پل دریاچه، شرایط اقلیمی، حفر چاه‌های غیرمجاز، احداث سدهای متعدد و..‌. را از دلایل ایجاد وضع بحرانی برای دریاچه ارومیه عنوان کرد.

 

 

•  نویسنده : فرانک نوروزی- اولدوز اقدم ارسی
• عکسها: سولماز عظیم زاده