براساس گزارش یک شهروند به خبرگزاری نصر نیوز، جسد چند کلاغ در میدان فهمیده به شکل عجیبی مشاهده شده است. خانه فعالین محیط زیست برای بررسی علت مرگ و پیشگیری از شیوع احتمالی بیماری، این پرندگان را به دامپزشک ارجاع می‌دهد. دامپزشک به‌طور داوطلبانه آن‌ها را معاینه کرده و نتیجه را در یک ویدیو به خبرگزاری اطلاع داد. این ماجرا نشان دهنده یک جریان عادی ولی مهم از مسئولیت پذیری اجتماعی است:
- شهروندانی که به وقایع غیرمعمول حساس‌اند
- رسانه‌اهایی که اطلاع‌رسانی و مطالبه اجتماعی می‌کند
- تشکل‌های محیط زیستی که برای حفظ سلامت حیات وحش اقدامات مسئولانه انجام می‌دهند
- دامپزشکی که به مسئولیت اجتماعی خود عمل کرده و گزارشش را منتشر می‌کند
در این میان، طنزپرداز معروف شهر، با تمسخر لحن دامپزشک و وارد کردن مسائل غیرمرتبط، نه تنها اصل فعالیت‌های مسئولانه را به حاشیه برده، بلکه باعث می‌شود دیگران نیز از انجام چنین اقداماتی منصرف شوند یا اگر هم اقدام کردند، از انتشار آن صرف‌نظر کنند. هنر و طنز باید با اندیشه و تعهد همراه باشند و هنرمندان باید عمیقا به عواقب اقدامات خود بیندیشند.
به‌عنوان یک فعال اجتماعی، لازم می‌دانم نکاتی را درباره عواقب چنین طنزپردازی‌های غیرمسئولانه مطرح کنم:
کاهش مشارکت اجتماعی:
افراد ممکن است از اقدامات مسئولانه منصرف شوند زیرا احساس کنند تلاششان بی‌ثمر است. طنزپرداز با معکوس کردن ارزش‌ها، به‌طور غیرمستقیم موجب کاهش مشارکت اجتماعی و تضعیف روحیه مسئولیت‌پذیری در جامعه می‌شود.
تضعیف آگاهی عمومی:
زمانی که شوخی‌ها و نقدهای غیرسازنده بر موضوعات جدی اجتماعی غلبه می‌کند، آگاهی عمومی تضعیف می‌شود. اگر جامعه به نقدهای تمسخرآمیز بیشتر توجه کند، درک و آگاهی‌اش از چالش‌های اجتماعی کاهش می‌یابد.
این واقعه زنگ خطری برای جامعه است. مسئولیت اجتماعی و آگاهی عمومی باید در کانون توجه همگان قرار گیرد و منتقدان و هنرمندان بایستی آثار و نظراتشان را با دقت بیشتری منتشر کنند. هر اقدامی، چه هنری و چه انتقادی، می‌تواند عواقب جدی در رفتارهای اجتماعی و فرهنگی مردم داشته باشد. بر همه ما، به ویژه شخصیت‌های عمومی، واجب است در بیان نظرات و انتقادات بیشتر دقت نماییم تا روح جمعی را تقویت کنیم.
مجید رحمانی – فعال اجتماعی
