#یل_قووانلاری_قورویاخ
> برای اعلام داوطلبی در شمارش بادخورکها از اینجا وارد شوید
-
مقدمه
بادخورکها پرندگان جالبی هستند. این پرندگان که در زبان ترکی “یٍئل قووان” یا ” بایرام قوشی” نامیده میشوند بیشتر عمر خود را در آسمان و در پرواز طی می‌کنند؛ در هوا غذا می‌خورند، می‌خوابند و حتی جفتگیری می‌کنند و معمولا فقط برای آماده کردن آشیانه و تخم‌گذاری و بزرگ کردن جوجه‌ها از پرواز دست می‌کشند و فرود می‌آیند.
این پرندگان شبیه پرستوها هستند و بعضا با پرستوها اشتباه گرفته میشوند.
-
زمان حضور بادخورکها
بادخورکها اکثراً از نیمه دوم اسفندماه وارد کشور ما میشوند و چون آمدن آنها نشانه‌ی نزدیک بودن سال نو و شروع بهار است، دیدن این پرندگان پرجنب و جوش برای بسیاری از مردم شادی‌آور است. بادخورکها فقط چند ماه مهمان ما هستند و پس از زادآوری تقریباً در اوایل تیرماه همراه با جوجه‌هایشان اقامت در کشور ما را به پایان رسانده و به سمت آفریقا مهاجرت می‌کنند.
-
محل لانه سازی و اقامت
بادخورکها معمولاً در شهرها و روستاها، زادآوری می‌کنند و محل آشیانه‌ی آنها درون درز و شکاف ساختمان‌ها است.
-
چرا بادخورکها نیاز به پایش دارند؟
با توسعه‌ی روش‌های نوین ساختمان‌سازی، این پرندگان بسیاری از محل‌های مناسب برای آشیانه‌سازی خود را از دست داده‌اند. به همین دلیل، بادخورکها بیشتر در بافت‌های قدیمی شهرها که هنوز ساختمان‌های قدیمی در آنها وجود دارد، دیده میشوند.
همچنین استفاده‌ی بیش از حد سموم شیمیایی برای از بین بردن آفات کشاورزی و سایر مواردی که روی جمعیت حشرات تاثیرگذار هستند، موجب شده تا منابع غذایی این پرندگان کمتر شود و این امر منجر به کاهش جمعیت آنها میگردد.
بنابراین نیاز است برای انجام اقدامات حفاظتی آتی، اطلاعاتی از قبیل شناسایی مکان‌هایی که همچنان بادخورکها در شهرها دیده میشوند و برآورد تعداد آنها جمع آوری شود.
-
پیشینه پروژه:
باشگاه پرنده نگری ایرانیان از سال ۱۳۹۹، پروژه‌ی داوطلبانه‌ی حفاظت از بادخورکها را با جمع‌آوری اطلاعات مربوط به جمعیت آنها در شهرها، آغاز کرده است.
خانه فعالین محیط زیست نیز از سال ۱۴۰۰ در کنار این باشگاه، وظیفه اطلاع رسانی و جلب مشارکت بیشتر برای مشاهده بادخورکها در منطقه آذربایجان را برعهده گرفته است.
فراخوان:
از علاقمندان به فعالیت‌های محیط زیستی و حفاظت از حیات وحش درخواست می‌شود برای مشارکت در این پروژه و کسب اطلاعات بیشتر ضمن مطالعه صفحات مرتبط، از طریق این فرم در شمارش این پرندگان شورآفرین مشارکت کنید
امیدواریم در کنار همدیگر بتوانیم نقشی سازنده برای حفاظت از پیام‌آوران بهار داشته باشیم.
-
مراحل انجام پروژه
گام اول:
۱- پایش روزانه بادخورکها توسط افراد داوطلب
۲- شناسایی محل‌های زادآوری و تعداد آشیانه ها در هر کلونی
۳- تعیین نرخ زادآوری بادخورکها با توجه به تعداد آنها قبل از زمان تخم‌گذاری، و پس از آن در هنگام مهاجرت به آفریقا
۴- آشنا کردن شهروندان با بادخورکها
گام های بعدی:
پس از این مرحله (گام اول)، در صورت نیاز اقدام به ساخت و نصب آشیانه‌های متناسب با سبک ساختمان‌ها خواهیم نمود و در نهایت متولیان امر را تشویق به وضع قوانین ساختمان‌سازی منطبق با نیاز‌های بادخورکها با حفظ ضوابط نظام مهندسی و سایر ارگان‌های مربوطه خواهیم کرد.
-
روش مشارکت در پروژه حفاظت از بادخورک
تمامی شهروندان که بالای ۱۳ سال سن دارند و با رعایت حریم همسایگان و مکان‌هایی که به هر دلیلی ممنوعیت یا ضوابطی برای این قبیل فعالیت‌ها در آنها وجود دارد و همچنین با رعایت بایدها و نبایدهای پرنده‌نگری می‌توانند در انجام این پروژه داوطلبانه همکاری نمایند.
اگر داوطلب همکاری در این پروژه هستید با ارسال مشخصات زیر آمادگی خود برای همراهی با این پروژه داوطلبانه اعلام می کنید:
- نام و نام خانوادگی،
- شماره تلفن همراه (که به تلگرام ارتباط داشته باشد)،
- ایمیل
- اظهار اینکه «می توانم در این پروژه به عنوان داوطلب همیاری نمایم»
- شهر محل سکونت
توجه: اطلاعات ثبتی شما مخفی خواهد بود و در این صفحه نمایش داده نمی شود
پس از تماس تلفنی، شما به گروهی که مختص داوطلبان انجام این پروژه است اضافه میشوید و بعد از کسب راهنمایی ها و توضیحات لازم توسط مسئول پروژه، کار خود را آغاز می‌نمایید.
-
این پروژه، چقدر زمان شما را میگیرد؟
از هر یک از داوطلبان انتظار میرود حداقل هفته ای ۲ روز، و در هر روز ۱۰ الی ۱۵ دقیقه را صرف انجام این پروژه نمایند.
چگونه بشماریم؟
کافی است به آسمان دقت کنید و پس از پیدا کردن بادخورکها، کمی صبر کرده و در یک لحظه، تعداد بادخورکها را بشمارید.
توجه!
از آنجایی که این پرندگان، پروازهای سریع و جابجایی‌های پی‌در‌پی در آسمان دارند، حتما به یاد داشته باشید؛ شمردن این پرندگان مخصوصاً در ابتدای کار کمی دشوار به نظر می‌رسد، ولی با تمرین و حوصله در روز‌های اول به مرور به مهارت لازم جهت انجام این کار خواهید رسید و از آن لذت خواهید برد.
-
در کجا کار شمارش را انجام دهیم؟
برای شمردن بادخورکها لازم نیست به مکان خاصی بروید، تنها نکته‌ی مهم برای کمک به انجام این پروژه، عدم تغییر، مکانی است که از قبل برای شمارش بادخورکها اعلام کرده‌اید.
برای مثال اگر شما، منزل خود را به‌عنوان محل پایش و ثبت بادخورکها اعلام کرده‌اید، هر بار باید تعداد بادخورک‌های همین محل را به ما اعلام کنید و از جابجایی بپرهیزید.
-
در چه ساعتی بشماریم؟
شمارش توسط همه‌ی داوطلب‌ها در یک ساعت خاص انجام میگیرد. زمان در نظر گرفته شده جهت پایش (مشاهده و شمردن) بادخورکها به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه، عصر‌ها تقریبا یک ساعت مانده به غروب آفتاب است.
معمولا در این زمان بادخورکها با یکدیگر به صورت گروه‌های بزرگ‌تر شروع به چرخیدن و جیغ کشیدن در بالای ساختمان‌ها می‌کنند. هرچه به غروب آفتاب نزدیک‌تر می‌شویم بادخورکها در ارتفاع کمتری پرواز می‌کنند و امکان دیدن تعداد بیشتر آنها با صرف وقت کمتر امکان‌پذیر است.
-
چرا زمان مشخص؟
ما با مشخص کردن زمان یکسان جهت پایش، سعی داریم تا احتمال دوباره شمرده شدن یک بادخورک به دلیل جابجایی آن توسط چند داوطلب، با فرض نزدیک بودن محل‌های مشاهده داوطلب‌ها را به حداقل برسانیم.
-
آیا زمان قابل تغییر است؟
این زمان برای روز‌های آفتابی و نیمه ابری مناسب است ولی در روز‌های کاملاً ابری و بارانی، با توجه به میزان نور، زمان شمارش بادخورکها نیم یا یک ساعت زودتر از زمان اعلام شده خواهد بود.
برای مثال در یک روز آفتابی در نیمه‌ی اول فرودین که آفتاب در تبریز حدود ساعت ۱۹:۴۵ غروب می‌کند، از ساعت ۱۸:۴۵ تا ۱۹:۳۰ بهترین زمان شمارش بادخورکها است.
طبیعی است هرچه به سمت تیر ماه پیش می‌رویم، به دلیل بلندتر شدن طول روز، آفتاب دیرتر غروب کرده و در اواخر خرداد بهترین زمان مشاهده ساعت ۲۰:۰۰ تا ۲۰:۴۵ است.
لطفاً به این نکته توجه داشته باشید که ساعت غروب آفتاب بسته به جغرافیای شهر و یا روستایی که در آن زندگی می کنید متفاوت است. بهتر است در روز‌های اول، زمان بیشتری را صرف تمرین کنید، تا ساعت مناسب شمارش بادخورکها را به طور تجربی، برای خود بدست آورید.
-
آیا نیاز به دوربین داریم؟
بادخورکها مخصوصا در زمان عصر تا غروب آفتاب که زمان انجام این پروژه است، در ارتفاعی پرواز می کنند که به راحتی با چشم غیر مسلح قابل مشاهده هستند. همچنین شکل خاص این پرندگان و نحوه‌ی پرواز آنها، کاملاً با پرندگان دیگر متفاوت است.
نکته‌ی مهم برای انجام سرشماری پرندگان یکسان بودن روش است. برای مثال اگر من با دوربین دو چشمی شمارش را انجام میدهید طبیعتاً بادخورک‌هایی که در فاصله دور‌تری هستند را نیز خواهید دید و در شمارش لحاظ خواهید کرد، ولی داوطلب دیگری که بدون دوربین این کار را انجام می‌دهد، تعداد کمتری بادخورک را می‌بینید که این موضوع باعث بروز خطا در هنگام استفاده از داده‌ها خواهد شد. به همین منظور همه‌ی شرکت کنندگان بدون استفاده از دوربین دوچشمی و تلسکوپ اقدام به شمارش بادخورکها می‌نمایند.
-
ثبت اطلاعات
ثبت اطلاعات مربوط با کامل کردن این فرم بعد از هر بار پایش امکان‌پذیر است.
