آیا دریاچه ارومیه نفس تازه میکند؟!
اخیراً تصویر ماهواره‌ای از حوضه دریاچه ارومیه به تاریخ دوم اسفند ماه سال جاری ۱۴۰۲ منتشر شده که ذیل آن نوشته بودند« دریاچه ارومیه نفسی تازه کرد ».
گزارش خانه فعالین محیط زیست
خانه فعالین محیط زیست، این موضوع را از آقای دکتر بهروز ساری صراف، جویا شده، این عضو هیات علمی دانشگاه تبریز ، با اشاره به تصویر ماهواره‌ای فوق و تفسیری که از آن شده، توضیحاتی را بیان کردند که در ادامه می‌آید:
بهروز ساری صراف:
با کمی توجه به پوشش برف در نقشه ماهواره ای ،متوجه خواهیم شد بارش و یا ماندگاری توده برفی در ارتفاع بالاتر از ۱۵۰۰ متر و بالاتر از تراز ارتفاع شهر های اسکو، آذرشهر و مراغه و خیلی بالاتر از شهر های مهاباد ،نقده ، شاهین دژ و بوکان می باشد .یعنی بعلت عوامل مختلفی از جمله خشک شدن دریاچه در طی سالیان اخیر و تولید آلاینده های شیمیایی از کارخانه‌ها و نیروگاه حرارتی ، درجه حرارت منطقه مورد نظر بالاتر رفته و سطح ماندگاری و استقرار خط برفی به خطوط تراز بالاتر جابجا می شود و باز این یعنی, مردم و خاک ها و گیاهان در مناطق با ارتفاعات پایینتر ، بتدریج از مشاهده و تجربه مستقیم برف محروم می شوند .
این استاد جغرافیا در ادامه به مخاطرات محتمل آینده اشاره کرده و می افزاید:
با توجه به نقش کلیدی پوشش برف و ذوب تدریجی آن در تامین منابع آب و اثر گذاری آن بر سیستم های زیست محیطی ،فعالیت پوشش گیاهی ،افزایش رطوبت خاک و تنظیم آب های زیرزمینی و حتی جلوگیری از وقوع پدیده فرونشست زمین ، نمی توان محرومیت این مناطق از پوشش برف را موضوعی سطحی و قابل اغماض قلمداد نمود .
جناب آقای دکتر تقی طاوسی استاد محترم دانشگاه سیستان و بلوچستان در کتاب بیابان و بیابان زایی ص ۲۴۴ آورده اند «خشکیدن پهنه های آبی در مناطق خشک و افزایش درجه خشکی هوا به افزایش پایداری هوا کمک می کند .افزایش پایداری هوا به نوبه خود به خشکی بیشتر هوا کمک می کند .افزایش فراوانی ،مدت و شدت وارونگی دمای هوا و در نتیجه افزایش آلودگی هوای شهرها و… ، در پی فرآیندهای بازخوردی افزایش خشکی و پایداری هوا نیز پدیدار می شوند» .
عضو گروه آب و هواشناسی دانشگاه تبریز لزوم توجه به گرمای فصول بهار و تابستان در اظهارنظرها را متذکر شده ادامه می دهد:
توجه داشته باشیم که نقشه حاضر، نقشه پوشش برفی و آب ذخیره شده در دریاچه ارومیه در دوم اسفند است و ماه زمستان روز های کوتاه تری دارد و هنوز آفتاب بهاری و بویژه آفتاب تابستان که توان تبخیر حدود دو الی سه میلیارد متر مکعب آب را در زمان پر آبی دارد, از راه نرسیده است .
نهایت اینکه نیاز شدیدی به برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه منابع آب و کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی و جلوگیری قاطعانه از گرمایش منطقه ای با ممانعت از مصرف سوخت مازوت ،….احساس میشود و نباید و نمی توان به اندک پوشش برفی و آب جریان یافته در فصل زمستان در حوضه آبگیر دریاچه زیاد دل بست و دل خوش کرد .
پی نوشت:
خانه فعالین محیط زیست ضمن تشکر از دکتر صراف و نشر این مطلب ، با تاکید بر واقع بینی و توجه همه جانبه در اظهارنظر در خصوص مسایل محیط زیستی ، از تمام کارشناسان و صاحبنظران دعوت میکند ، با تدقیق و تحلیل علمی و جامع ،با نشر مطالب محیط زیستی، در افزایش آگاهی عمومی و مطالبه گری هوشمندانه نقش محوری خود را ایفا کنند.
